Brief noordelijke GGD'en

[vuurkorf]

De Noordelijke GOD\en hebben een rapport "Overlast door houtrook" geschreven
bestaande uic een literatuuroverzicht van gezondheidseffecten door houtstook en
een onderzoek naar bruikbaarheid van een fijnstofmeetapparaat (PM2,5) om
klachten over houtrookoverlast inzichtelijk te maken.

Na raadpleging van bet RIVM heeft u onlangs aan de Tweede Kamer een brief
gescbreven met uw reactie op dit houtrook-onderzoek. U onderschrijft dat
boutstook door particulieren schadelijke effecten kan hebben op de gezondheid en
u geeft aan bet onderzoek ce beschouwen als ondersteuning van bet door u
ingezette beleid.

Met RIVM heefc aangegeven dac de gebruikce low-cost sensoren vrijwel zeker Diet
aan de gangbare onzekerheidscriteria voldoen. U concludeerc dat de
meetresultaten van de GOD met de nodige voorzichtigheid bekeken moeten
Worden en dat een coetsing ten opzichte van de WHO-advieswaarde feitelijk Diet
opportuun is. In bet kader van bet programma Slimme en Gezonde Scad wordt
bekeken of en op welke wijze verbecerde apparatuur een bijdrage kan leveren aan
bet mecca van luchtverontreiniging.

In de brief zet u uiteen dat bet beleid gericht is op verandering van stookgedrag
door bet aanbieden van informatie en bet bevorderen van communicatie. Voor bet
overige vind u dat een lokale aanpak voor de hand Hgt aangezien plaatselijk grote
verschillen kunnen bestaan in overlast, o.a. door verschillen in frequentie en duur
van de blootscelling. U stelt dat de gemeenten gebruik kunnen maken van een
aancal bevoegdheden binnen de bestaande wet- en regelgeving: "Bet Bouwbesluit
stelt eisen aan rookkanalen en bevel een verbod op bet verspreiden van




GGD Groningen is de gezondheidsdienst van en woof alle gemeenten in de provincie Groningen

Izinderlijke of schadelijke rook, roet en stank. Via een algemene plaatselijke
verordem.ng kan de gemeente ertoe besluiten bet stoken van bout te reguleren."
In 2022 zullen in de Europese Unie producteisen voor houtkachels van kracht
Worden, met een typekeuring voor houtkachels die in overeenstemming is met de
(bans in Duitsland geldende siren&ere normen.

Ben en under is in lijn met uw eerdere mededelingen over bet beleid. Wij zijn
verheugd dat de beleidslijnen die u noemt, berusten op de erkenning dat naast bet
algemene luchtkwaliteitsbeleid specifieke aandacht nodig is voor de zeer
plaatselijk sterke tot zeer sterke luchtverontreiniging door houtstook in woningen.
Ook zijn wij verheugd over uw erkenning dat houtstook door particulieren de
gezondheid van buren kan aantasten.

De beoogde hulpmiddelen noor bet informeren van en communiceren met
houtstokers zijn nuttig, maar zullen niet voorkomen dat er altijd mensen zijn die
Been rekening (willen) houden met de buren. Ult een recente peiling door
Mo(inaction in opdracht van Milieu Centraal blijkt dat 23% van de responderende
houtstokers niet bereid is om (weer) maatregelen te nemen om overlast te
beperken. Omdat bet aantal houtstokers zeer groot is, gaat bet om zeer veel
locaties waar bet voorgenomen beleid Been verbetering zal opleveren. Volgens
Milieu Centraal heeft 10% Nederlanders grote last van houtstook. Dit zal dos zo
blijven bij tenminste 2% als bet aantal houtstokers niet toeneemt en bet beleid
slechts gericht blijft op informeren en communiceren. Het gaat dan om 340.000
mensen. In uw brief lezen we dat de overheid - namelijk de lokale overheid - een
taak heeft om op te treden in bet geval van extreme overlast en/of
gezondheidsrisico\s door houtrook.

Producteisen aan houtkachels inclusief een verplichte typekeuring vanaf 2022 zijn
nuttig maar zullen pas op zeer lunge termijn effect hebben gezien de langzame
spontane vervanging van kachels die al in gebruik zijn. Bovendien blijft de
hoeveelheid en samenstelling van de rook ook van een goedgekeurde kachel sterk
afhangen van bet stookgedrag. Ons inziens zijn er dus ook andere maatregelen.

Ben aantal aspecten die wij in ons GOD-rapport benoemen, blijven ons inziens
buiten beeld.
I. De brief stelt dat bet onderzoek van de GOD\ en alleen op overlast en Diet op
gezondheidsklachten gericht was. Dit is onjuist. Aan de onderzochte personen
is gevraagd om naast hinder ook gezondheidsklachten aun te &even. Beide
waken deel ult van de score die ter wine van de eenvoud de overlastscore\ is
genoemd.
2. Het is onbekend in hoeveel gevallen de gezondheid in strikte zin wordt
aangetast. Het is aan te bevelen dut landelijk onderzoek gedaan gaat Worden
naar de omvang van dit probleem. Het is aan de rijksoverheid om dit te
organiseren dun wel te faciliteren.

U stelt dat bij aantasting van de gezondheid een lokale aanpak bet Weest voor
de hand ligt omdat plaatselijk grote verschillen bestaan. Dit zijn weliswaar
vooral verschillen binnen gemeenten en minder verschillen tussen gemeenten,
maar gemeenten zijn in principe bereid tot een dergelijke lokale aanpak. Maar
ze constateren dat ult de jurisprudentie blijkt dat zij Diet effectief kunnen
optreden op basis van de huidige regelgeving. De brief aan de Kamer gaat
helaas Diet in op de herhaaldelijk gegeven signalen.
U stelt dat de gemeenten kunnen optreden op basis van bet Bouwbesluit dat
een verbod bevat op bet verspreiden van hinderlijke of schadelijke rook, root
en stank. Joist dit verbod blijkt in de praktijk Diet te handhaven aangezien nog
Been gemeente Crin is geslaagd in beroepsprocedures bij de Read van State
handhavende maatregelen overeind te houden. Bovendien heeft bet ministerie
van I en M bet voomemen dit verbod te schrappen bij bet overbrengen van
bet Bouwbesluit near de Omgevingswet.
De eisen die bet Bouwbesluit stelt aan rookkanalen zijn niet gericht op
bescherming van buren tegen rook zoals u in uw brief ten onrechte
suggereert, maar ter bescherming van degenen die aanwezig zijn in de
woning e.d. met een rookkanaal. Het GGD-\rapport beschrijft dat bet wettelijk
is toegestaan dat een schoorsteen vlak bij de ramen, roosters of
aanzuigopeningen voor ventilatielucht van de buren zit. Dit is in bet rapport
benoemd.
U stelt dat gemeenten bet stoken van bout kunnen reguleren via een algemene
plaatselijke verordening. De VNG heeft aangegeven dit Been begaanbare weg
te vinden, nuder andere omdat de APV Been regelgeving mag bevatten
aangaande onderwerpen waarvoor al van rijkswege voorschriften bestaan.
Het GOD-rapport signaleert tevens dat de politic Been specifieke
rechtsgronden heeft om op te treden tegen extreme overlast door houtrook, in
tegenstelling tot overlast door geluid. Hierover staat in bet Wetboek van
Strafrecht dat burengerucht en rumoer verboden zijn.
Wij vragen de rijksoverheid ow nit oogpunt van gezondheid de landelijke
wet- en regelgeving in de volgende richting aan te passen.
. .Emstige overlast door houtrook strafbaar stellen of handhaafbare elsen te
stellen aan de maximale geurconcentratie van houtrook.
. . Eisen te stellen ter beperking van piekconcentraties fijnstof, bijvoorbeeld
voor een dagdeel of etmaal.
. . De eisen aan de positie van rookafvoeren ten opzichte van
ventilatieopeningen ook voor tussen woningen onderling te doen gelden.
Het GOD-onderzoek was gericht op de vraag hoe gemeenten een onderscheid
kunnen waken tussen acceptabele en Diet-acceptabele blootstelling aan
houtrook door buren. De geteste apparatuur voldoet volgens u vrijwel zeker
Diet aan "de gangbare onzekerheidscriteria". Voor bet onderzoek hadden de

GOD\en een budget van 6 15.000 van de Academische Werkplaats Medische
Milieukunde. Er is Seen fonds waaruit GOD\en met een redelijke kans van
slagen meer middelen kunnen vragen voor dit soon praktijkgericht en
beleidsrelevant wetenschappelijk onderzoek. We verzoeken de rijksoverheid
om te faciliteren dat de GGD\en in sarnenwerking met bet RIVM en anderen
op korte termijn bet onderzoek van houtrook kunnen uitbreiden en verdiepen.
Graag willen wij u verder van dienst zijn en lichten wij een en ander graag
mondeling toe.


Hoogachtend, mede namens

Mw. C.M. Eeken, Directeur Publieke Gezondheid GOD Drenthe en
Mw. M.I. de Graaf, Directeur GOD Fryslân